Lunes, Enero 13, 2014

Muli Pagtipon Ng Mga Iskolastik

Maraming tao na lumabas sa maynila noong  naging malinaw na magkakaroon ng matinding labanan sa maynila at ngayon unti-unting natatapos ang labanan nagsisibalikan sila. at ang mga iskolastik na kung umuwi sa ibat-ibang bayan ay bumabalik sa mga bahay heswita, kung meron pa na hindi na giba sa labanan, upang ipatuloy ang kanilang pag-aaral sa pagpapari. at marami silang ikinuwento saamin ukol sa kanilang mga naranasan. ang mga iskolastik na pumunta sa baguio ay nagtiis ng hirap. ang mga tropang amerikano ay hindi pa maka akyat sa mga bulubundukin ng baguio at noong naranasan ng mga heswita ang napakatinding pag-bomba sa engineering hill binalak nilang maglakad papunta sa kapatagan ng lungsod nilakad nila at tinawid nila ang mga bundok mula sa siyudad ng baguio hanggang sa bayan ng tubao, la union. doon nakita nila ang mga amerikano na ang may hawak sa bayan at may mga 10wheelers na amerikano na pumupunta sa maynila. kaya't nag hitch hike sila, si fr.juan ledesma ang mga brother na sina joe blanco, benny mayo, george gorospe ay nakarating sa maynila sa dugtong dugtong na pag hitch hike nila sa mga 10wheelers. sabi  nila na palundag lundag ang mga 10wheelers at malikot ang byahe, pero nakarating sila sa maynila noong dumating sila sa la ignaciana ang balita sa mga peryodiko ay namatay na si pres.franklin delano roosevelt.

Si godoy alingal ay kasama sa mga iskolastik na pinamumunuan ni bro.hernando maceda (hindi pa siya pari noon pero malapit na ang kaniyang ordinasyon) pumunta sila sa tila, laguna isang bayan na maliit at tahimik, pero may inulat si bro.alingal na isang pangyayari na nakabagabag sa kaniya. ang mga girilyero at mga makapili(mga pilipinong pumanig sa mga hapon) ay nasa masidhing paglalabanan isang araw may mga girilyerong nagdala  sa plaza ng isang makapili na nakagapos ang mga kamay sa kaniyang likuran. tinanggal ang kaniyang gapos at, habang nakatutok ang isang baril sa kaniya katawan , binigyan siya ng isang pala at inutusan siyang maghukay ng kaniyang sariling libinggan.  pinaupo siya sa gilid ng hukay at may isang berdugo na tinutok ang kaniyang baril sa batok at pinaputok. ang kaniyang bangkay ay lumundag at nadapa sa kaniyang libingan na siyang humukay. noong ikinukuwento ito saakin ni bro.alingal. may takot at pagka bagabag sa kaniyang tinig at, kaawaan tayo ng diyos si fr.alingal ay pinatay ng isang asesino sa kibawe, bukidnon. noong abril 13 1981.

Si bro. Abrogina ay bumalik sa kanyang bayan upang hintayin na humupa ang gulo ng giyera. kasama niya ang kanayang kapatid na isang seminaristang diosesano naghahanda silang bumalik sa kanilang pagaaral magpari pagkatapos ng gulo. Pero hindi sila nakauwi. nagakaroon ng sona sa kanilang bayan. Ang sona ay isang paraan ng mga hapon na ginagamit nila upang mahuli ang mga lumalaban sa kanila. at madalas nasasangkot pati ang mga inosenteng tao. Ganyan nasagkot si Bro. Abregina at ang kanyang kapatid.

Mayroon naman kaming balita ukol sa mga heswitang amerikano na nasa Los, Banos concentration camp. sinagip sila ng isang pangkat ng mga amerikano na mga para troopers at amphibian tanks. Ang mga paratroopers ay mga sundalong nagaatake mula sa itaas sa pamamagitan ng mga parachute. At ang amphibian tanks ay mga tanke  na maaring lumakad sa tubig o sa lupa. Isang umaga na hndi nila akalain na may mangyayaring ganito,  ang hangin at ang lupa ay napuno ng mga sundalo.at banayad na piangsasabihan sila,  "sumakay kayo sa mga tangke, at aalis tayo dito."sumakay sila sa mga tanke na bumaba sa lawa ng Bay at tumahak ng landas na patungo sa ibayong mga lupain. nakaupo sila sa itaas ng mga tanke kasama ng  mga tropa na sumagip sa kanila at hanggang nagyon ay patuloy na nakikipagputukan sa mga hapon na ayaw mawalaan ng mga bilanggo. Dala-dala ni Fr. Cullum ang kanyang mga nota sa Moral Theology at nahulog ito sa tubig. Lumundag siya sa tubig at sinagip ang kanayng mga nota at mayroong mga sundalo na sumagip kay Fr. Cullum.  Dinala sila sa munting lupa sa isang bahagi ng bilangguan na ginawa nilang isang lugar ng pahingahan ng mga naging bilanggo sa concentration camp. Doon nagbigay sila ng balita sa mga heswitang nasa maynila. doon ko narinig na namatay na si Fr. Mulry. Sabi nila na masaya sya kahit na may sakit sya. At syay palaging nagbibigay loob sa mga nalulungkot. nakatingala palagi ang kanyang diwa.

Mayroon akong isang kaibigan na ang pangalan ay Manuel De leon. Taga San miguel de mayumo, Bulacan. isang maliit na bata, tsinito at mabait sa akin. Noong bagong pasok ako sa Ateneo, lumapit sya sa akin at kinaibigan ako. naging Boyscout kami at, kapag may camping, kami ay siempre nasa parehong tent. kapag hating gabi na, ginigising kami ng lamig na gumagapang sa lupa at ng tuko na may mahiwagang tinig.Sya din ang nagturo sa akin ukol sa pagtutuli.  Isa sa mga lugar na pinagcamping namin ay isang kaparanan na malapit sa Hinulugang taktak. Ito ay isang talon ng malinis na tubig noong panahon na yun.

Pero ngayon matatapos na ang giyera at wala akong nababalitaan ukol sa kanya. pero pagkatapos ng mga limang taon nabalitaan ko na nung nagwawala ang mga hapon sa Pasay may mga hapon na isat-isay pinapasok ang mga bahay ng mga mamamayan.. Nakadama si Manuel ng pangamba  kayat sinabi niya sa kanyang nanay at sa kanyang kapatid na babae, " huwag kayong gagalaw dito, ako ang haharap sa kanila." narinig nila na may pumuwersa sa kanilang  gate. lumabs si Manuel at hinarap ang mga sundalo walang sinabi ang mga sundalo kung di pinatalab sa kanya ang kanilang mga bayoneta.

Mayroon yatang pinaabot sa akin si Manuel kamakailan lamang, may isang heswitang amerikano na pinakita sa akin ang isang numero ng Guidon para sa June 1941. kapapasok lamang ng maraming Atenista sa nobisyano ng mga heswita. May litrato ng bawat estudyante pumasok.at may maikling istorya ukol sa kanya. may litrato ako pero hindi masabing kung sino ang nagsulat ng maikling istorya ukol sa akin. ang istorya ay ganito : Si Roque Ferriols ay isang mabuting kaibigan. Sya ay  filius Mariae. noong kami ay nasa highschool sa ateneo nagaaral kami ng latin at ugali ng maraming istudyante na haluan ng latin ang kanilang mga sulatin. Noong nabasa ko itong mga kataga ukol sa akin, naririnig ko ang tinig ni Manuel sya lamang ang makakasulat ng ganyan ukol sa akin. Hindi ko sinabi sa kanya na minamahal ko si Maria pero sya ang nadama niya ito kahit na hindi ko sinabi.  Maraming salamat Manuel..

May paring SBD na kaibigan ang aming pamilya sya ay isang misyonero sa Mindoro.Ang pangalan niya ay Benito Rixner.  noong unang nagisnan ko sya ay misyonero sa pulo ng Lubang.. Noong kuwan inilipat sya sa Pinamalayan minsan bawat taon pumupunta sya sa maynila at dinadalaw kami sa aming bahay sa Sampaloc. Ang aking mga kaptid na si Dadan, Piti, at Nene ay magtutugtog ng piano para sa kanya at pinatutugtog nila ako ng byolin. nagluluto kami ng cake para sa kanya. Isang paring simple mapagkumbaba at mappagkawang gawa magkkwento sya ukol sa kanyang trabaho bilang misyonero. napansin ko na kapag nabisita niya kami at kapag umuwi na sya sa kanyang misyon palging meron syang naiiwan na katahimikan at kapayapaan sa aming kalooban. Hindi ako nagtatanong sa kanya ukol sa mga SBD at hindi niya sinusubukan akitin ako na pumasok sa SBD. pero nung nasa 4th year na ako at nakaapply na ako sa mga heswita at natanggap na ako at hinihintay ko na lamng ang araw ng aking pagpasok sa mga heswita binisita kami ni Fr. Rixner at bago sya magpaalam isinasantabi niya ako at sianbi niya, " alam mo maari ka yatang maging mabuting heswita." tugon ko, " nagapply na ako at tingggap na ako at papasok ako sa Mayo 30." at lumigaya ang kanyang mukha.

Maraming tao ang nagpapasyal sa Avenida Rizal nagsisimula ng magising ang mga pamilihan at kalakalan sa kalsada na sentro ng buhay sa maynila ang mga tao nagsasalubungan ang mga kaibigan ay natutuwa at nagugulat kung meron silang makitang kaibigan palaging maririnig mo ang mga tao na sumusigaw sa isa-isa, " buhay ka pa salamat sa dyos." Ako ay isang batang heswita na malapit ng matapos ang juniorate titingin-tingin ako at tatanga-tanga sa avenida rizal. biglang nakita ko isang paring German na matagal kong hndi nakita at matagal ko ng hindi naalaala.  pero ngayon parang may liwanag na suminag sa akin " Fr. Rixner!" " Roque!" nag kamayan kami at halos sumasayaw kami sa Avenida Rizal noong umuwi na ako ay pati ngayon habang sinusulat ko ito meron akong nadarama ko na nagiwan sya sa akin ng biyaya ng  katahimikan at kapayapaan.

Walang komento:

Mag-post ng isang Komento