Ang mga Guro namin ay palipat- Lipat

Marahil inaakala namin sa pagbalik ni father Mulry magkakaroon kami ng kaonting katahimikan sa aming buhay estudyante. Pero ang naranasan namin ay na ang mga guro namin ay palipat lipat. Pero namnamin muna natin ang huli naming pakikisama kay father Mulry. 

Pinaliliwanag niya at pinakikikita ang istraktura ng latin ni Cicero kung papaanong ang paghahanay ng mga kataga ay paghahanay ng mga kaisipan at kung papaano ang malinaw na salita ay magaganap lamang ng malinaw na pagiisip. Kasiya-siya noong pinakita niya sa amin na tuwing gumagamit ang ingles ng pangngalan(noun), gumagamit ang latin ng pandiwa(verb).

At isang hapon, binuksan niya ang isang libro at binasa niya, "Jon Anderson m'JO Jon". Isang tula na ang paksa ay mag-asawang tumanda sa isang buhay na palaging tapat sa isa't isa, sa isang bansa na hindi namin kilala. Pero sa kanyang paglalahad, nakikita namin na kay ganda na isang babae at isang lalaki ay tapat sa isa't isa. Noong bata sila, magkasamang umaakyat sila sa matataas na bundok. at ngayon na matanda na sila, kontento sila na "We'll lie thegither at the foot "Jon Anderson m'JO". 

Ibang hapon naman nagsimula siya, 

                   "There is a barrel organ, caroling in the street of the City, as the sun sinks low.                   And though the music's not immortal, yet the world has made it sweet.                   And fulfill it with the sunset glow".

Ito ay ukol sa buhay ng mga tao sa London. Hindi namin kilala sila. At ang kanilang uri ng pamumuhay ay dayuhan sa amin. Pero kaya naming maranasan na talagang may lugar na london at talagang may mga taong nakitira doon. At kahit na ang tula ay isinulat bago magkagiyera alam namin na habang naririnig namin ang tula, ang mga taong iyon ay nagtitiis din ng giyera. At kaagad nakikiramdam kami. At pagdating ng tula sa saknong na

                    "They are packed and jammed in buses. And they're each of them alone ".

Kaagad naintindihan namin na marami ang mga tao sa isang bus at ang bawat isa ay gumagalaw sa isang daigdig na siya lamang ang nakakaalam at kaya nga ang mga nakikinig sa musika ng barrel organ ay itinatangay ng musika sa kanyang malungkot na daigdig ng mga ala-ala ng lumipas. At kaagad naiintindihan namin na sila ay mga taong kagaya natin at sabay mga taong hindi kagaya natin.

                      " Calm down to Kew in lilac time.... And we shall wander hand and hand 

                        with love in summer's wonderland". 

Pero ngayon kailangan ni Fr. Mulry na pumunta sa concentration camp sa Los Banyos. Ganito ang pangyayari. Nang nagsimula ang pagsakop ng mga hapon sa Pilipinas may mga amerikano na hindi binihag sa concentration camp kaagad pero pinahintulutan manirahan sa kanilang mga tahanan bilang bihag sa kanilang sariling bahay(House Arrest). Ngayon na binobomba na ng mga Amerikano ang Maynila ay dinesisyon ng Japanese Imperial Army na ang mga nasa house arrest ay mabibihag sa Los Banyos. Sa makatuwid marami sa aming mga guro at mga superior na Amerikano ay dinala sa Los Banyos. Ngunit naantabayanan ni Fr. Hurley na mangyayari ito at meron ng nakahandang listahan ng mga itinalaga. Halimbawa si Fr. Selga, Guro ng mga Nobisyo at Rector ng komunidad; Iskolastik Miguel Bernad, Socius; Iskolastik Horacio Dela Costa, Dekano ng mga Juniors at Guro namin sa Ingles at Latin.

Ang mga bagong may hawak sa tungkulin ay nagsidatingan sa La Ignaciana. At ang mga Amerikano ay  sinundo ng mga trak ng mga Hapon. Tumayo kami sa bungad ng La Ignaciana upang magpaalam. May mga umiiyak. Pero kaming lahat ay kumanta ng isang nakalulungkot na Salve Regina..

Pero may bagong utos para sa amin na mga nobisyo at juniors. Sabi ng superiors na ang mga nobisyo ay dapat manatili sa La Ignaciana; ang mga juniors naman ay kailangan nilang magdesisyon kung mananatili sila sa La. Ignaciana o kung uuwi sila sa kanilang mga pamilya. Kung umuwi sila sa kanilang mga pamilya hindi natatanggal ang kanilang pagkaheswita at pagkatapos ng giyera kung buhay pa tayo magkikita tayong lahat  sa, diyos lang ang nakakaalam kung saan. Kung ang desisyon nila ay sila ay uuwi kailangan nilang dalhin ang mga libro na pinagaaralanan sa Juniorate, pero yung mga nagdesisyon na manatili sa La. Ignaciana ay magpapatuloy ng kanilang mga kurso sa pangangasiwa ni Horacio dela Costa. Ang karamihan sa mga juniors ay hinihiling na pahintulutan silang manatili sa La. Ignaciana upang maging mga alagad ni Horacio de la Costa.

May mga nagdesisyon na pansamantalang umuwi sa kanilang mga pamilya; sina Jose Blanco, Benigno Mayo, Vitalyano Gorospe at iba pa. Ang itinalagang Superiors nila ay si Fr. Juan ledezma.At ang ang inuwian nila ay ang siyudad ng baguio. Ngayon ay panahon upang aalahanin ang mga naranasan ng mga naiwan sa La. Ignaciana noong bumalik ang mga amerkano.